آموزش در پیش از دبستان
“در دوره پیش از دبستان چه مهارتهایی را باید به کودکمان آموزش دهیم”
یکی از اهداف مهم آموزش در دورهی پیشدبستان، آمادهسازی کودک است. بسیاری از افراد، دورهی پیشدبستان را مقطعی ساده و گذرا برای ورود کودک به دورهی دبستان میدانند؛ در صورتی که در این دوره، کیفیت آموزش و نیازهای آموزشی (مهارتهای آموزشی) از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مهارتهای زبانی
یکی از مهارتهای آموزشی در دورهی پیشدبستان، مهارتهای زبانی است. مهارتهای زبانی شامل مهارتهای شنیدن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن میشود. تقویت این مهارتها در کودک سبب میشود که کودک بتواند در موقعیتهای متفاوت از این مهارتها استفاده کند. به عنوان مثال، برای تقویت مهارت خواندن، کودک با شکلهای مختلفی از حروف آشنا میشود که فرایند یادگیری را برای او آسان میکند.
مهارت های نوشتاری
تقویت مهارت نوشتن در کودک کمی پیچیدهتر از مهارت خواندن است. به این منظور، لازم است از مهارتهای حرکتی ظریف، حافظهی دیداری و تجسم ذهنی استفاده کنیم. مهارت پیش از نوشتن، یکی از مهارتهای مهمی است که باید قبل از شروع به نوشتن به آن پرداخت. این مهارت به کودک نحوهی استفاده از مداد، نوشتن، نقاشی کردن و رنگآمیزی را آموزش میدهد.
مهارت حرکت
یکی دیگر از مهارتهایی که با رشد سیستم عصبی کودک در او شکل میگیرد، مهارت حرکت است. مهارتهای حرکتی به دو دسته مهارتهای حرکتی ظریف و مهارتهای حرکتی درشت تقسیم میشوند.
در مهارتهای حرکتی ظریف، ماهیچههای ظریف بدن مانند: مچها و انگشتان درگیر میشوند. به عنوان مثال، کودک میتواند دستان خود را مشت کند.
مهارتهای حرکتی درشت شامل مهارتهایی مانند: ایستان، راه رفتن، پرتاب کردن و… میشود. این مهارتها با کمک ماهیچههای درشت بدن انجام میشوند.
پرورش مهارتهای حرکتی علاوه بر سهولت در کارهای کودک، سبب تقویت فرایند یادگیری نیز میشود. همچنین سبب میشود کودک واکنشی سریع نسبت به آن حرکت نشان دهد.
موسیقی از جمله مواردی است که سبب تقویت مهارت حرکتی در کودک میشود. به عنوان مثال، کودکان با شنیدن موسیقی، بیاختیار حرکت و یا زمزمه میکنند. برای تشویق کودکان به حرکت کردن میتوانید از موسیقی استفاده کنید.
مهارتها یا بازیهای نمایشی
بازی نمایشی یکی از مهمترین و لذّتبخشترین مهارت آموزشی در دورهی پیشدبستان است. بازی نمایشی سبب میشود که مربی آموزش خود را با نمایش و حرکت همراه سازد. این تکنیک، سبب تقویت فرایند یادگیری در کودک میشود.
در بازی نمایشی، نمونهای از موضوع یا درس به کودک آموزش داده میشود. برگزاری دورهی پیشدبستان بدون بازیهای نمایشی، دورهی کامل و موفقی نخواهد بود.
مهارتهای ریاضی و عددی
کودکان از مهارتهای ریاضی برای انجام فعالیتهای عملی استفاده میکنند. تقویت این مهارت در کودک از اهمیت ویژهای برخوردار است. در آموزش مهارتهای ریاضی و عددی، ابتدا یک الگوی ترتیبی برای کودک تعریف میشود. مطابق با این الگو، به دستهبندی اشیا بر اساس شکل، اندازه، شمارش، کاربرد و… میپردازیم. آموزش و تقویت این الگوها در کودک ضمن تسهیل و سرعتبخشی به فرایند محاسبه، سبب تفکر و حل مسئله نیز میشود.
مهارتهای مرتبط با علوم طبیعی و علوم زیستی
آشنایی با علوم طبیعی و علوم زیستی سبب آشنایی کودک با دنیای واقعی انسان، گیاهان و جانوران می شود. اولین اصل در مطالعه علوم طبیعی و زیستی، اصل آزمایش و تحقیق است. به عنوان مثال، کودکان از طریق آزمایش کردن با رشد گیاهان، تشکیل باران، رشد بدن انسان و رشد حیوانات و جانوران آشنا میشوند.
دومین اصل در مطالعه علوم طبیعی و زیستی، اصل علت و معلول است. در این روش، کودکان با انجام فعالیتهای مختلف با شیوهی تغییر شکل محیط اطراف خود آشنا میشوند. به عنوان مثال، با روش تبدیل دانه به گیاه و یخ به آب آشنا میشوند. در واقع، انجام فعالیتها به صورت عملی و عینی و ملموس تأثیر بیشتری در یادگیری نسبت به آموزش به واسطهی تعریف و توضیح انتزاعی دارد.
کتاب «صفر تا صد پیشدبستان» شامل مهمترین سرفصلهای پیشدبستان با مناسبترین و بهترین روشهای رشد و تحول است. بخشهای اصلی کتاب شامل بازیهای نمایشی، حرکتی، زبانی، ریاضی و علوم طبیعی است.
بیشتر فعالیتهای طراحی شده در این کتاب، بهصورت بازیهای گروهی است که در محیط کلاس انجام میشود. این فعالیتها ملموس، واقعی و مرتبط با زندگی و هدفمند است که سبب رشد و تحول در کودک میشود.
فعالیتهای به کار رفته در این کتاب، سبب ایجاد حس تعامل و ارتباط میان کودکان و بزرگسالان میشود.
